Inloggen

Symboliek: De Franse Lelie

Moderators: Administrators SAG Lezers: Gasten

 

Heraldiek - De Franse Lelie
door Araceli Thomas

Dit heraldisch symbool is de welbekende Fleur-de-Lys (Ook: Fleur-de-Lis). Hoewel de Franse benaming het teken aanduidt als een leliebloem, lijken het symbool en de bloem gek genoeg niet echt op elkaar.

_________________________________________________________________________________

Er zijn verscheidene theorieën over wat het dan wél uitbeeldt: een iris (te wijten aan een Franse woordverwarring), een brem (verwijzend naar de strijd der Franse troonpretendenten) of een duif met openstaande vleugels (verwijzend naar de heilige betekenis). Een andere plausibele verklaring is dat de naam een verbastering is van Fleur de Lo(u)is. Puur afgaand op de afbeelding wordt soms ook geopperd dat het gaat om een lotus, een drietand, een pijlpunt of een dubbele bijl.

De symbolische betekenis kan op meerdere manieren worden geïnterpreteerd:

  • Het symbool kan abstract gezien duiden op het volgende trio waarden: geloof, wijsheid en ridderlijkheid. Of, meer Christelijk gezien: geloof, wijsheid en kuisheid.
  • De lelie wordt geassocieerd met de Maagd Maria en haar deugden. De drie bladen duiden op de Heilige Drie-Eenheid; de dwarsliggende band symboliseert Maria als bindende factor (zonder haar zou er immers geen "Zoon" zijn).
  • Zoals de Nederlandse benaming al aangeeft wordt het teken tegenwoordig vooral geassocieerd met Frankrijk en heeft zodoende een belangrijke koninklijke en nationale betekenis.


                

Legendes
Hoewel het dus niet helemaal duidelijk is wat het symbool exact afbeeldt en waar het vandaan komt, kan de oorsprong van deze symboliek, en de reden voor het Franse koningshuis om het symbool te adopteren, o.a. teruggebracht worden naar koning Clovis de 1e. Over deze vijfde-eeuwse Frankische koning doen er zich een aantal legenden voor:

Eén ervan omschrijft hoe de koning op weg was om de strijd aan te gaan met Alaric van Aquitanië (bij de slag van Vouille dichtbij Poitiers in 507). Onderweg werd hij gehinderd door een rivier en een oversteekplaats leek onvindbaar. Toen er opeens een opgeschrikt hert over de rivier vluchtte wist het leger waar ze gemakkelijk konden oversteken. Aan de overkant groeiden op de oeverbanken wilde gele irissen. Aangemoedigd door het goede voorteken plukte Clovis een bloem en plaatste die op zijn helm als geluksymbool voor zijn toekomstige victorie.

Een andere meer mystieke verklaring heeft te maken met Clovis' kroning. Volgens een variant van het verhaal zou de heilige Remigius van een duif een vaatje olie hebben ontvangen om de aankomende koning mee te zalven. Volgens een andere overlevering zou het de heilige maagd Maria zelf zijn geweest die Clovis de bloem kwam brengen. Ook in deze versie zou er een vaatje olie “uit de hemel” gevallen zijn, waarmee de koning kon worden gezalfd.


Recht op de Franse troon
Om welke van deze legenden het ook gaat, het symbool werd aan de hand van deze verhalen door de latere koningen gebruikt om aan te tonen dat ze hun macht van God zelf gekregen hadden. Vanaf circa de tiende eeuw is het regelmatig te vinden als embleem op Franse munten en zegels en omstreeks de twaalfde eeuw werd het als heraldisch symbool officieel geadopteerd door het Franse koningsgeslacht. Onder de invloed van Louis VII zou het koninklijk wapen bijna twee eeuwen lang een veld van kleine gouden lelies op een blauw schild tonen.

Eind veertiende eeuw versimpelde Charles V het wapenschild naar drie gouden lelies op een blauw schild. Daarnaast werd het wapen gebruikt door de verschillende troonpretendenten om aan te tonen dat ze recht hadden op de Franse troon. Deze verwijzingen zijn o.a. te vinden in de strijd tussen het huis Angevin en het huis Plantagenet (afgeleid van Planta genesta, de Latijnse benaming voor brem). Ook een aantal Engelse koningen droeg eeuwenlang het symbool als deling op hun wapen totdat George III van het Verenigd Koninkrijk rond 1800 zijn eis op de Franse troon liet vallen.

Hoe het ook zij, de gouden lelies zouden eeuwenlang symbool blijven voor het koninkrijk en werden in recentere eeuwen tevens op de Franse staatsvlag afgebeeld op een witte achtergrond. Pas onder de invloed van de Franse Revolutie en het omzetten van het koninkrijk naar republiek werd het vervangen door de huidige Tricolore.


Bronnen:
- http://en.wikipedia.org/wiki/Fleur-de-lis
- http://www.heraldica.org/topics/fdl.htm
- http://www.bovenlichten.net/id82.html

_________________________________________________________________________________

  Bas Laatst gewijzigd: Za, 4 maa '17, 14:43
 
Nieuw topic Antwoorden
 
Bataille 2021